Επιστολή Ε.Ο.Υ.Δ.Α. προς Υπουργεία Αλιείας (Ανάπτυξης) και προστασίας του Πολίτη
νομοθεσίας της υποβρύχιας αλιείας, αλλά και ορισμένων πρακτικών πλευρών της εφαρμογής της και θα διευκολύνουν τη συνεργασία κράτους – πολιτών στον τομέα της πολύ διαδεδομένης και αξιόλογης αυτής δραστηριότητας στη χώρα μας, προβαίνουμε στη διαβίβασή τους προς εσάς:
Γκρίζες ζώνες στη νομοθεσία:
1) Επιτρέπεται ερασιτέχνης αλιέας από ναυλωμένο επαγγελματικό σκάφος αναψυχής ιστιοπλοϊκό ή άλλου τύπου ή από ερασιτεχνικό σκάφος μη έχον ερασιτεχνική άδεια αλιείας σκάφους να ασκεί υποβρύχια αλιεία;
2) Εκδίδονται ερασιτεχνικές άδειες αλιείας σε επαγγελματικά σκάφη αναψυχής (σκάφη που τα εκμεταλλεύονται επιχειρηματίες επαγγελματικά για τη μεταφορά τουριστών ή τη ναύλωσή τους σε παραθεριστές);
3) Από ποια ηλικία επιτρέπεται το ψαροτούφεκο, καθώς υπάρχει αντίφαση μεταξύ του Π.Δ. 373/1985 (όριο τα 16 έτη) και των διαφόρων κανονισμών λιμένων που αναγράφουν 18);
4) Γιατί διαφοροποιούνται οι διάφοροι κανονισμοί λιμένων και το ΠΔ 373/85 στο σημαιάκι της σημαδούρας του υποβρύχιου αλιέα με τη διεθνή νομοθεσία για τη σήμανση της υποβρύχιας δραστηριότητας;
5) Πόσες σημαδούρες χρειάζονται οι δύτες που βρίσκονται πάντα πλάι ο ένας στον άλλον;
Κάθε ψαροκυνηγός είναι υποχρεωμένος να φέρει από 1 καταδυτικό πλωτήρα ή να συνοδεύεται από 1 σκάφος, άλλως κινδυνεύει με πρόστιμο. Κάθε ένας από μία παρέα, λοιπόν, μπορεί να ισχυρισθεί ότι πληροί τους όρους του νόμου όταν υπάρχει δίπλα του ο πλωτήρας, έστω κι αν είναι ο ίδιος που σημαίνει την κατάδυση και κάποιου άλλου. Η τελολογική ερμηνεία επιβάλλει να βλέπουμε το σκοπό του νομοθέτη, ο οποίος είναι η σήμανση της δραστηριότητας για την αποφυγή ατυχήματος. Αν ο κίνδυνος αποτρέπεται με μία σημαδούρα, το γράμμα και ο σκοπός του νόμου έχουν πληρωθεί και το Λιμεναρχείο δεν θα πρέπει να βεβαιώσει παράβαση.
6) Επιτρέπεται το ψαροτούφεκο στη βραχονησίδα Ποθητός στην Αττική;
Θεωρούμε πως επιτρέπεται, αφού οι απαγορεύσεις των κανονισμών Λιμένα Πειραιά αφορούν το ψαροντούφεκο στις Φλέβες, στην Ψυττάλεια (σε απόσταση μικρότερη από 1 μίλι), καθώς και σε όλες τις «παράκτιες περιοχές» από την Πειραϊκή Χερσόνησο, μέχρι και το Λαγονήσι (τούτου περιλαμβανομένου).
7) Επιτρέπεται ο υποβρύχιος αλιέας να διατηρεί στεγανό φακό στο σκάφος του (χωρίς να τον χρησιμοποιεί στην υποβρύχια αλιείας);
Όταν υπάρχει σκάφος συνοδείας του ψαροτουφεκά, στα υποχρεωτικά σωστικά εφόδια του περιλαμβάνεται ο στεγανός ηλεκτρικός φακός (άρθρο 21 παρ. 1, εδάφιο ε), περ. 5 του Γενικού Κανονισμού Λιμένα με αριθ. 23 (ΦΕΚ Β’ 231/1.3.2000). Τα λιμενικά όργανα, πολλές φορές, χωρίς να έχουν διαπιστώσει παράβαση, βεβαιώνουν τέτοια, μόνο και μόνο επειδή ο ελεγχόμενος έχει φακό στη βάρκα του. Μάλιστα με την εγκύκλιο 2331.1/01/6-8-2004 ΥΕΝ, το υπουργείο υποδεικνύει στα λιμενικά όργανα να βεβαιώνουν παράβαση όταν διαπιστώνουν ότι ο ελεγχόμενος φέρει στο σκάφος του ταυτόχρονα ψαροντούφεκο και στεγανό φακό. Η προτροπή αυτή είναι κατάφορα ενάντια και στο γράμμα αλλά και στο πνεύμα του νόμου και είναι απαράδεκτο εν έτει 2011 ο πολίτης να αντιμετωπίζεται με τεκμήρια ενοχής από τους κυβερνώντες.
8) Τι σημαίνει η εξαίρεση στον ανώτατο περιορισμό βάρους της ψαριάς του ερασιτέχνη αλιέα των πέντε κιλών ανά 24ωρο, «όταν ένα ψάρι μόνο έχει μεγαλύτερο βάρος» του ΠΔ 373/1985;
Στο ίδιο 24ωρο ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ ο ερασιτέχνης αλιέας να αλιεύσει πάνω από 5 συνολικά κιλά ψάρια, μαλάκια ή οστρακόδερμα. Μοναδική εξαίρεση σε αυτή την απαγόρευση είναι όταν ένα ψάρι είναι πάνω από 5 κιλά σε βάρος.
Παραδείγματα:
Α) Μετά τη σύλληψη ενός σαργού 400 γραμμαρίων, επιτρέπεται να αλιεύσει κανείς ένα ροφό 5,1 κιλών;
Β) Μετά τη σύλληψη 4,5 κιλών αλιευμάτων, επιτρέπεται να αλιεύσει κανείς ένα ροφό 5,1 κιλών;
10) Υφίσταται σε κάποιο νομοθέτημα περιορισμός ποσότητας αλιευμάτων από υποβρύχια αλιεία για κάθε ερασιτεχνικό αλιευτικό σκάφος ανεξαρτήτως των αλιέων οι οποίοι επιβαίνουν σε αυτό;
11) Τι ισχύει για το Σκούτερ (AQUA SCOOTER) στην υποβρύχια αλιεία;
Πουθενά στη νομοθεσία μας δεν αναφέρεται απαγόρευση άσκησης υποβρύχιας αλιείας με μέσο πρόωσης το AQUA SCOOTER. Όταν τα νομοθετούντα όργανα της χώρας το αποφασίσουν θα εισάγουν τέτοια απαγόρευση τροποποιώντας το ΠΔ373/1985, ή το Γενικό Κανονισμό Λιμένος υπ’ αριθμ. 20 (όπως έχουν κάνει για την αυτόνομη καταδυτική συσκευή, η οποία απαγορεύεται ρητά στο ψαροτούφεκο). Έως τότε, τα όργανα του κράτους θα πρέπει να μάθουν ότι πρέπει να υπηρετούν τη νομιμότητα και τον πολίτη. Δεν επιτρέπεται να αυθαιρετούν και να καταχρώνται την εξουσία, την οποία εμείς οι πολίτες, τους έχουμε εμπιστευθεί!
Με τρόπο προκλητικό αναφέρει η Διεύθυνση Λιμενικής Αστυνομίας του ΥΕΝ στο έγγραφο υπ’ αριθμ. Πρωτ. Μ-2132.5.1/02/06 από 22-9-2006 ότι «ο προορισμός του AQUA SCOOTER είναι η αναψυχή και δεν συνάδει με τη διενέργεια ερασιτεχνικής αλιείας».
Θεωρούμε ότι δεν απαγορεύεται και άρα ΕΠΙΤΡΕΠΕΤΑΙ η υποβρύχια αλιεία με το «AQUA SCOOTER», το οποίο ορίζεται από το άρθρο 2 του Γενικού Κανονισμού Λιμένα αρ. 20 ως μικρή βενζινοκίνητη μηχανή, η οποία έχει τη δυνατότητα να επιπλέει και να έλκει στη θάλασσα τον ευρισκόμενο σε πρηνή ή ύπτια θέση κολυμβητή.
Αντίθετα ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ το ψαροντούφεκο με το καινοφανές μέσο αναψυχής «SEA – DOO SEA SCOOTER» (σκούτερ που μπορεί να καταδυθεί υποβρυχίως) βάσει του υπ’ αριθμ. Πρωτ. 2127/15/19.3.2003 εγγράφου της Δνσης Λιμενικής Αστυνομίας του ΥΕΝ σε συνδυασμό με το άρθρο 36 του Γενικού Κανονισμού Λιμένα αρ. 20.
Και ενώ με το υπ’ αριθμ. Πρωτ. 2127/37/08 από 21-8-2008 η Διεύθυνση Λιμενικής Αστυνομίας του ΥΕΝ φάνηκε προς στιγμήν να αντελήφθη το άτοπον της ανωτέρω θέσης της και να ανατρέπει την κατάσταση λέγοντας ότι : «Το συγκεκριμένο μέσο αναψυχής, βάσει των τεχνικών προδιαγραφών του, σύμφωνα με τις οποίες δεν είναι μέσο για τη διενέργεια κατάδυσης, αλλά η κίνησή του περιορίζεται στην επιφάνεια της θάλασσας, δύναται να χρησιμοποιηθεί στην ερασιτεχνική αλιεία με ψαροτούφεκο, υπό τον όρο – προϋπόθεση να είναι προσδεδεμένος επί αυτού ο σημαντήρας με τη σημαία στην οποία υπάρχει η ένδειξη διενέργειας υποβρύχιας αλιευτικής δραστηριότητας σύμφωνα με το άρθρο 3 παράγραφος 3 του ΠΔ 373/1985, σήμερα το έγγραφο αυτό δεν εφαρμόζεται και τα λιμενικά όργανα «γράφουν» όποιον τυχαίνει να χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο μέσο μεταφοράς ελλείψει μηχανοκίνητου σκάφους.
Και αν ισχύουν αυτά εμείς ερωτούμε: Η υποβρύχια αλιεία με ιστιοσανίδα ή κανό «συνάδει» η δεν «συνάδει» με την αναψυχή που τα μέσα αυτά κατ’ αρχήν εξυπηρετούν;
12) Επιτρέπεται η υποβρύχια αλιεία και βαθύτερα από τα 10 μ; Πρέπει να ειδοποιείται το πλησιέστερο Λιμεναρχείο όταν πρόκειται να διενεργηθεί υποβρύχια αλιεία; Υποχρεούται ο υποβρύχιος αλιέας να συνοδεύεται από συνοδό κατά τη διάρκεια των εξορμήσεών του;
Στο γενικό και τους ειδικούς κανονισμούς λιμένα απαντώνται σήμερα ακόμα ορισμένες διατάξεις με αμφιλεγόμενο χαρακτήρα, επειδή δεν έρχονται σε ευθεία σύγκρουση με το Π.Δ. 373/1985, αλλά δεν συμβαδίζουν και με την εποχή μας. Έχουν μάλιστα παρατηρηθεί και μεμονωμένες περιπτώσεις όπου κάποιοι ψαροτουφεκάδες θεωρήθηκαν παραβάτες όταν δεν τήρησαν κάποια από αυτές τις «αναχρονιστικές» διατάξεις. Σύμφωνα λοιπόν με τη διάταξη του άρθρου 241 του Γενικού Κανονισμού Λιμένα, ο οποίος ισχύει σε όλη την ελληνική επικράτεια πλην περιοχής Κεντρικού Λιμεναρχείου Πειραιώς, αλλά και με αντίστοιχες Ειδικών Κανονισμών Λιμένος σε όλη τη χώρα, ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η διενέργεια ψαροντούφεκου χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση της πλησιέστερης Λιμενική Αρχής, χωρίς συνοδό ή εκπαιδευτή και ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η διενέργεια ελεύθερης κατάδυσης σε βάθη μεγαλύτερα των 10 μέτρων.
Νομικά τα 10 μ. βάθος και ο συνοδός ή εκπαιδευτής δεν έρχονται μεν σε ευθεία σύγκρουση με το Π. Δ. 373/1985, αλλά εμμέσως ρυθμίζουν θέματα τα οποία άπτονται ευθέως του ρυθμιστικού αντικειμένου και περιεχομένου του και προκύπτει ερμηνευτικά ότι, αν ήθελε ο νομοθέτης του, θα τα είχε περιλάβει σε αυτό, όπως έκανε με το ζήτημα της σημαδούρας ή το ζήτημα της ηλικίας.
Άρα, κατά τη γνώμη μας, τα 10 μέτρα βάθος και ο συνοδός στο ψαροντούφεκο πρέπει να θεωρούνται διατάξεις καταργημένες από το Π.Δ. 373/1985. Το ίδιο θα μπορούσε να υποστηριχθεί και στην περίπτωση της προηγούμενης ειδοποίησης της Λιμενικής Αρχής, αφού το Π.Δ. θα μπορούσε να προβλέψει και αυτό το μέτρο. Σε κάθε περίπτωση, η ζωή σήμερα δεν επιτρέπει να επιβιώνουν τέτοιου είδους περιοριστικές της ελευθερίας των νομοταγών πολιτών διατάξεις και οι συναρμόδιοι θα πρέπει κάποια στιγμή να επιδιώξουν να μας απαλλάξουν όλους (και τους εαυτούς τους) από αυτές!
Τέτοιες διατάξεις και η εφαρμογή τους δεν αποτελούν μόνο ντροπή για τη χώρα, αλλά δημιουργούν και απέχθεια στον πολίτη για την κρατική εξουσία και τα όργανά της όταν επιχειρούν να τις εφαρμόζουν. Τα θέματα της υποβρύχιας δραστηριότητας γενικά πρέπει να ανατεθούν σε ειδικούς και τα μέτρα που θα παρθούν να ανταποκρίνονται στο περί δικαίου αίσθημα των πολιτών που γνωρίζουν τι εστί υποβρύχια αλιεία και αυτόνομη κατάδυση. Κατά καιρούς, έχουν γίνει παραστάσεις δημοσιογράφων του ειδικού καταδυτικού τύπου στους αρμόδιους φορείς, αλλά καμία νομοθετική παρέμβαση δεν έχει γίνει όλα αυτά τα χρόνια για να εξαλειφθούν τα απολιθώματα που υπάρχουν στην ειδική νομοθεσία. Οι ειδικοί κανονισμοί λιμένων που εκδίδονται και δημοσιεύονται ακόμα και σήμερα, αντιγράφουν όλοι αυτολεξεί τις συγκεκριμένες διατάξεις που αναφέρθηκαν!
13) Γιατί δεν αποδίδεται ποσόστωση ερυθρού τόνου στους Έλληνες ερασιτέχνες αλιείς (άρα και υποβρύχιους αλιείς);
Με βάση το άρθρο 18 του Κανονισμού ΕΕ θα έπρεπε έγκαιρα να έχει κινηθεί η διαδικασία της παραχώρησης στην ερασιτεχνική – αθλητική αλιεία τμήματος της εθνικής ποσόστωσης για την αλιεία του ερυθρού τόνου. Σας επισημαίνουμε το γεγονός ότι τόσο στη Γαλλίαόσο και στην Ιταλία έχουν εφαρμοστεί πλήρως, ήδη από φέτος το καλοκαίρι του 2010 τα παραπάνω άρθρα των Κανονισμών ΕΕ για το 2011 οπότε παραχωρήθηκαν στις δυο γαλλικές ομοσπονδίες αθλητικής αλιείας και στα γαλλικά ναυλωμένα ερασιτεχνικά σκάφη συνολικά 1.000 άτομα ερυθρού τόνου, ενώ στην Ιταλία μέσω αδειών των λιμενικών αρχών παραχωρήθηκαν σε ερασιτέχνες αλιείς-μέλη των εθνικών ομοσπονδιών αθλητικής αλιείας- 10 τόνοι ερυθρού τόνου, από τις αντίστοιχες εθνικές ποσοστώσεις. Αντίθετα, το κράτος μας εξακολουθεί παράνομα να μην αναγνωρίζει την ερασιτεχνική αθλητική αλιεία του ερυθρού τόνου ούτε στους ίδιους τους πολίτες του, στο όνομα μιας παράλογης περιβαλλοντικής πολιτικής που θέλει την πλειοψηφία να βαρύνεται με το <<χρέος>> των μεγάλων οικονομικών συμφερόντων που κατά κύριο λόγο ευθύνονται για το φαινόμενο της υπεραλίευσης.
14) Εκτός από τις ποινικές κυρώσεις του νόμου 3.028/2002 υπάρχουν και διοικητικές τέτοιες (και ποιες) για την υποβρύχια αλιεία σε ενάλιο αρχαιολογικό χώρο; Τι θα ισχύσει για τους «ενάλιους ιστορικούς τόπους» (εφόσον οριοθετηθούν τέτοιοι) αναφορικά με τις διοικητικές κυρώσεις;
15) Πότε δικαιολογείται κατάσχεση, ποιων πραγμάτων και σε ποιες παραβάσεις;
Οι παραβάσεις της αλιευτικής νομοθεσίας του ψαροντούφεκου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: Αυτές που αντιβαίνουν σε διατάξεις του Π.Δ. 373/1985 (βλέπε ανωτέρω) και άλλων Π.Δ. που έχουν εκδοθεί κατ’ εξουσιοδότηση του Αλιευτικού Κώδικα (Ν.Δ. 420/1970) και ονομάζονται «αλιευτικές παραβάσεις» και αυτές που αντιβαίνουν στις «αστυνομικού χαρακτήρα» διατάξεις του Γενικού ή των Ειδικών Κανονισμών Λιμένος (επίσης βλέπε ανωτέρω). Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει και την συντριπτική πλειοψηφία των παραβάσεων που βεβαιώνονται από τα Λιμενικά Όργανα στις μέρες μας και οι κυρώσεις της βρίσκονται στο άρθρο 11 του Αλιευτικού Κώδικα, όπως σήμερα ισχύει. Οι κυρώσεις για την παραβίαση των διατάξεων της δεύτερης κατηγορίας βρίσκονται στον Κώδικα Δημοσίου Ναυτικού Δικαίου (Κ.Δ.Ν.Δ. – Ν.Δ. 187/1973 ΦΕΚ Α΄ 261/3.10.1973). Βέβαια, υπάρχουν και κάποιες παραβάσεις που αναφέρονται σε ξεχωριστά νομοθετήματα και δεν εντάσσονται στις δυο πιο πάνω κατηγορίες, αλλά αυτές δεν είναι συνήθεις. Συνήθως τα νομοθετήματα αυτά περιλαμβάνουν και τις ειδικές κυρώσεις για τις απαγορεύσεις που θεσπίζουν. Οι κυρώσεις είναι ως επί το πλείστον διοικητικές. Σε δύο περιπτώσεις όμως έχουμε και ποινικές κυρώσεις.
Αλιευτικές παραβάσεις
Α) Όλες οι παραβιάσεις των διατάξεων που καθορίζουν το ελάχιστο επιτρεπόμενο να αλιευθεί μέγεθος (διαστάσεις, βάρος κλπ) ψαριών και άλλων υδρόβιων οργανισμών.
Αυτές τιμωρούνται με πρόστιμο από εξακόσια (600) μέχρι τρεις χιλιάδες (3.000) ευρώ, και με αφαίρεση της ατομικής άδειας αλιείας του κυβερνήτη, καθώς και ης άδειας αλιείας του σκάφους με το οποίο πραγματοποιήθηκε η παράβαση από τριάντα ημέρες μέχρι ένα χρόνο. Σε περίπτωση υποτροπής μέσα σε μια διετία, ο χρόνος αφαίρεσης της άδειας αλιείας του σκάφους με το οποίο πραγματοποιήθηκε η παράβαση και τα όρια του προστίμου διπλασιάζονται. Επίσης ο χρόνος αφαίρεσης της ατομικής άδειας αλιείας του κυβερνήτη, εφόσον πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο, διπλασιάζεται.
Β) Παραβιάσεις των διατάξεων που αναφέρονται στην πώληση αλιευμάτων, ψαροτούφεκο το μήνα Μάϊο, υπέρβαση 5κιλών συνολικού ανώτατου βάρους αλιευμάτων, δεύτερο ροφοειδές, βραδυνό ψαροτούφεκο, κατώτατο όριο ηλικίας, επιτρεπόμενη απόσταση από λουόμενους – λιμενικά έργα – πλωτά μέσα αλιείας – δίχτυα με σήμανση – αγκυροβολιμένα πλοία, ψαροτούφεκο σε θαλάσσιες ζώνες διέλευσης σκαφών – εισόδους λιμανιών – αγκυροβολίων, αφαίρεση αλιευμάτων από αλιευτικά εργαλεία τρίτων, όπλιση ψαροτούφεκου εκτός νερού, ψαροτούφεκο με μπουκάλες, χρήση ψαροτούφεκου με πυρίτιδα, χρήση διχτύων, χρήση φακού, παράλειψη χρήσης σημαδούρας, αλιεία αστακών και αστακοκαραβίδων από 1ης Σεπτεμβρίου έως 31ης Δεκεμβρίου κάθε ημερολογιακού έτους.
Οι παραβιάσεις αυτές τιμωρούνται με αφαίρεση της ατομικής άδειας αλιείας του κυβερνήτη καθώς και της άδειας αλιείας του σκάφους, με το οποίο πραγματοποιήθηκε η παράβαση, από δέκα ημέρες μέχρι δύο μήνες και με πρόστιμο από τριακόσια (300) μέχρι χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ. Σε περίπτωση υποτροπής μέσα σε μια διετία, ο χρόνος αφαίρεσης της άδειας του σκάφους με το οποίο πραγματοποιήθηκε η παράβαση και τα όρια του προστίμου διπλασιάζονται. Επίσης ο χρόνος αφαίρεσης της ατομικής άδειας αλιείας του κυβερνήτη, εφόσον πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο, διπλασιάζεται. Η αφαίρεση, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου αυτής, της άδειας αλιείας του σκάφους με το οποίο διαπράχθηκε η παράβαση δεν αίρεται με τη μετονομασία ή με τη μετανηολόγηση του ή την αλλαγή του ιδιοκτήτη ή του κυβερνήτη του.
Για όλες τις «αλιευτικές» παραβάσεις, εκτός από τις προβλεπόμενες ανωτέρω διοικητικές ποινές, οι αρμόδιες αρχές προβαίνουν:
α) Στην κατάσχεση και εκποίηση του προϊόντος του αλιεύθηκε.
β) Στην κατάσχεση και καταστροφή των μη επιτρεπομένων αλιευτικών εργαλείων και συσκευών που χρησιμοποιήθηκαν στην παράνομη αλιεία ή βρίσκονται πάνω στο σκάφος. Ως μη επιτρεπόμενα νοούνται τα αλιευτικά εργαλεία και συσκευές των οποίων από τις κείμενες διατάξεις απαγορεύεται η χρησιμοποίηση τους σ’ όλη τη χώρα. Ειδικότερα στις περιπτώσεις των συρόμενων αλιευτικών εργαλείων (τράτα, αργαλειός, γκαγκάβα κλπ) και των κυκλικών διχτύων (γριγρί, ζαργανόδιχτο κλπ) σε καταστροφή υπόκεινται το τμήμα εκείνο, που δεν πληροί τις καθορισμένες προδιαγραφές (τα συρόμενα αλιευτικά εργαλεία δεν έχουν σχέση με το ψάρεμα με ψαροτούφεκο, αλλά αναφέρονται για να γίνει αντιληπτό το τι εννοεί ο νόμος όταν λέει ότι η χρήση ενός εργαλείου απαγορεύεται σε όλη τη χώρα).
γ) Στην κατάσχεση και εκποίηση των αλιευτικών εργαλείων και συσκευών που χρησιμοποιήθηκαν ή βρίσκονται πάνω στο σκάφος χωρίς άδεια κατά παράβαση των κειμένων διατάξεων και αποφάσεων και ειδικότερα όταν από τις διατάξεις αυτές και αποφάσεις:αα) Απαγορεύεται η χρήση τους σε μισθωμένους ή μη χώρους λιμνοθαλασσών και λιμνών του Δημοσίου και ν.π.δ.δ. ή παραχωρημένους σε ο.τ.α. ββ) Είναι περισσότερα από τα επιτρεπόμενα. γγ) Δεν προβλέπεται η χρησιμοποίηση τους στη συγκεκριμένη κατηγορία άδειας αλιείας σκάφους.
Τα κατασχεθέντα αλιευτικά εργαλεία και συσκευές φυλάσσονται από την αρμόδια για την επιβολή της ποινής αρχή μέχρις ότου εκπνεύσει άπρακτη η προθεσμία άσκησης προσφυγής ενώπιον του Συμβουλίου Εκδίκασης Αλιευτικών Προσφυγών (βλ. Κατωτέρω), οπότε και εκποιούνται. Σε περίπτωση άσκησης προσφυγής η φύλαξη γίνεται μέχρις ότου εκδοθεί η σχετική απόφαση του Συμβουλίου Εκδίκασης Αλιευτικών προσφυγών, η οποία αναφέρεται και στην εκποίηση ή επιστροφή τους.
Σε περίπτωση που η αρμόδια για την επιβολή της ποινής αρχή δεν διαθέτει χώρους για την ασφαλή φύλαξη, τα κατασχεθέντα αλιευτικά εργαλεία και συσκευές παραδίδονται για φύλαξη στις υπηρεσίες αλιείας ή τελωνείου. Η εκποίηση των αλιευτικών εργαλείων και συσκευών γίνεται με πρόχειρο πλειοδοτικό διαγωνισμό από επιτροπή αποτελούμενη από εκπροσώπους της αρμόδιας για την επιβολή της ποινής αρχής, της υπηρεσίας αλιείας του νομού και της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας.
Αν υπάρξουν τρεις άγονοι διαγωνισμοί, που πραγματοποιούνται το αργότερο εντός τριών μηνών από την εκπνοή της προθεσμίας άσκησης προσφυγής ή την κοινοποίηση της απόφασης του Συμβουλίου Αλιείας, που διατάσσει την εκποίηση για λόγους δυσχερούς φύλαξης ή φθοράς, τα ως άνω αλιευτικά εργαλεία και συσκευές καταστρέφονται.
Η κατάσχεση της περιουσίας του πολίτη είναι μέτρο που «φλερτάρει» έντονα με την αντισυνταγματικότητα και θέλει μεγάλη βάσανο για να δικαιολογηθεί. Η άποψή μας είναι πως αν δεν υπάγεται στην έννοια της ποινικής «δήμευσης» του άρθρου 76 του Ποινικού Κώδικα (επειδή αποτελεί προϊόν εγκλήματος, το οποίο πηγάζει από δόλο ή επειδή εκ του μέσου του εγκλήματος προκύπτει κίνδυνος της δημόσιας τάξης), η οριστική αφαίρεση της νόμιμης (αυτής δηλαδή που αποκτήθηκε και κατέχεται σύμφωνα με το νόμο) είναι αντίθετη με το Σύνταγμα! To άρθρο 17 του Συντάγματος προβλέπει: «Η ιδιοκτησία τελεί υπό την προστασία του Κράτους, τα δικαιώματα όμως που απορρέουν από αυτή δεν μπορούν να ασκούνται σε βάρος του γενικού συμφέροντος. Κανένας δεν στερείται την ιδιοκτησία του, παρά μόνο για δημόσια ωφέλεια που έχει αποδειχθεί με τον προσήκοντα τρόπο, όταν και όπως ο νόμος ορίζει …»
Το προσήκον και ανάλογο μέσο προς διοικητικό σωφρονισμό του παραβάτη, είναι το πρόστιμο και όχι η στέρηση της νόμιμης ιδιοκτησίας του, η οποία ρητά προστατεύεται από το Σύνταγμα της χώρας. Κάποια από τα εργαλεία ή συσκευές που σήμερα κατά το νόμο επιτρέπεται να κατασχεθούν κατέχονται κατ’ αρχήν νομίμως και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ο νομοθέτης επιβάλλει, όχι την καταστροφή τους, αλλά την εκποίησή τους σε πλειστηριασμό! Άρα κάποιος άλλος θα βρεθεί να κατέχει τα ίδια περιουσιακά στοιχεία. Το αν θα τα χρησιμοποιεί παράνομα ή όχι, είναι άλλο ζήτημα. Το διοικητικό μέτρο της προσωρινής κατάσχεσης κάποιων περιουσιακών στοιχείων του πολίτη συγχωρείται μόνο για το διοικητικό καταναγκασμό του και όχι ως κύρωση για την παράνομη συμπεριφορά του!
Σχετική νομολογία, δυστυχώς, δεν υπάρχει, αφού καμία υπόθεση αμφισβήτησης της συνταγματικότητας ορισμένων από τις κατασχέσεις που προβλέπονται στο νόμο δεν έφθασε στο Συμβούλιο Επικρατείας για να έχουμε την άποψη των ανώτατων διοικητικών δικαστών επί του θέματος.
Το θεωρητικό θέμα της συνταγματικότητας ή μη των συγκεκριμένων διατάξεων του Αλιευτικού Κώδικα θα είχε μικρή σημασία, αν τα Λιμενικά Όργανα επεδείκνυαν το σεβασμό που απαιτείται και εφήρμοζαν έστω κατά γράμμα τις «αντισυνταγματικές» διατάξεις. Δυστυχώς, αυτό δε συμβαίνει! Ενώ δηλαδή παρατηρείται πράγματι το Λιμεναρχείο να εφαρμόζει κατά γράμμα τον ουσιαστικό νόμο (παρά τις κάποιες αδυναμίες του, δεν παύει να αποτελεί το ρυθμιστικό μας πλαίσιο) στο θέμα της κατάσχεσης, δεν υπάρχει ούτε όριο ούτε μέτρο! Κατάσχονται τα πάντα, άνευ περιορισμού! Τα ψαροτούφεκα, η φόρμα, τα γάντια, η μάσκα και τα πέδιλα, το μαχαίρι και η ζώνη με τα μολύβια και ο σάκος για τα πράγματα.
Εφόσον ο νόμος λέει ότι εκτός από τις προβλεπόμενες για όλες τις «αλιευτικές» παραβάσεις διοικητικές ποινές, οι αρμόδιες αρχές προβαίνουν σε κατάσχεση και εκποίηση του προϊόντος που αλιεύθηκε, θεωρητικά το μέτρο πρέπει να εφαρμοσθεί και στην περίπτωση που η παράβαση αφορά μη χρήση σημαδούρας ή την προσέγγιση σε απόσταση μικρότερη της επιτρεπομένης σε λουόμενους…
Η κατάσχεση των μη επιτρεπόμενων αλιευτικών εργαλείων και συσκευών που χρησιμοποιήθηκαν στην παράνομη αλιεία ή βρίσκονται πάνω στο σκάφος πρέπει να συνοδεύεται πάντοτε και από απόφαση για την καταστροφή τους. Αυτό είναι ορθό, μια και ο νόμος διευκρινίζει ότι «μη επιτρεπόμενα αλιευτικά εργαλεία και συσκευές νοούνται μόνο εκείνα, των οποίων η χρησιμοποίηση απαγορεύεται σε όλη τη χώρα από τις κείμενες διατάξεις. Και μάλιστα ο νομοθέτης φέρνει και τα παραδείγματα των προδιαγραφών των συρόμενων διχτύων! Είναι συνεπώς βέβαιο ότι ο νομοθέτης εννοεί πράγματα, τα οποία δεν είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν νόμιμα στη χώρα και γι’ αυτό δεν τα «εκποιεί», αλλά ζητάει την καταστροφή τους (τέτοιο παράδειγμα θα ήταν ένα ψαροτούφεκο πυρίτιδας). Συνεπώς, ο φακός που έχει 1.000 νόμιμες χρήσεις δεν μπορεί ποτέ να αποτελεί αντικείμενο καταστροφής! Και όμως συχνά αποφασίζεται η καταστροφή του φακού….
Για την τρίτη και τελευταία περίπτωση κατάσχεσης, ο νόμος προβλέπει ότι το Λιμεναρχείο πρέπει να προβεί στην κατάσχεση και εκποίηση των αλιευτικών εργαλείων και συσκευών που χρησιμοποιήθηκαν ή βρίσκονται πάνω στο σκάφος χωρίς άδεια κατά παράβαση των κειμένων διατάξεων και αποφάσεων και ειδικότερα όταν από τις διατάξεις αυτές και αποφάσεις: αα) Απαγορεύεται η χρήση τους σε μισθωμένους ή μη χώρους λιμνοθαλασσών και λιμνών του Δημοσίου και ν.π.δ.δ. ή παραχωρημένους σε ο.τ.α. ββ) Είναι περισσότερα από τα επιτρεπόμενα. γγ) Δεν προβλέπεται η χρησιμοποίηση τους στη συγκεκριμένη κατηγορία άδειας αλιείας σκάφους.
Δεν μπορούμε να φαντασθούμε τι σχέση μπορούν να έχουν οι ανωτέρω τρεις περιπτώσεις με τον εξοπλισμό του ψαροτουφεκά. Η χρησιμοποίηση της μπουκάλας, πράγματι, δεν προβλέπεται στην κατηγορία ερασιτεχνικής αλιείας σκάφους (και σε πολλές επαγγελματικές) και έτσι αν συλληφθεί κάποιος να ψαρεύει ή να μεταφέρει μπουκάλες μαζί με άλλα αλιευτικά εργαλεία, δικαίως σύμφωνα με το γράμμα του νόμου θα υποστεί κατάσχεση (ασχέτως των θεμάτων συνταγματικότητας που ανακύπτουν)! Από εκεί και πέρα, ότι άλλη κατάσχεση γίνεται, κατά τη γνώμη μας είναι παράνομη, δυσφημεί το Λιμενικό Σώμα στα μάτια των πολιτών και κανονικά θα έπρεπε να επισύρει πειθαρχικές κυρώσεις